افتادگی رحم چیست؟
رحم شما به طور طبیعی سر جای خود همراه با عضلات، بافتها و رباطهای گوناگون در لگن قرار دارد. به دلیل زایمان یا وضع حمل سخت و یا دلایلی دیگر، عضلات نگهدارنده رحم ضعیف میشوند، همچنین با افزایش سن و از دست رفتن طبیعی هورمون استروژن، رحم میتواند به داخل کانال واژن فرو رود و عارضهای به نام افتادگی را ایجاد کند.
دلایل افتادگی رحم:
شرایط زیر میتواند منجر به افتادگیرحم شود:
بارداری/چندقلوزایی با زایمان پیچیده یا زایمان طبیعی
ضعف عضلات لگن با افزایش سن
ضعیف شدن یا از دست رفتن حجم بافت بعد از یائسگی و از دست رفتن استروژن طبیعی
شرایطی که منجر به افزایش فشار در شکم شود؛ مانند سرفه مزمن (با برونشیت و آسم)، تنقیه (با یبوست)، تومورهای لگن (نادر است)، یا تجمع مایع در شکم
افزایش وزن یا چاقی با کشیدگی بیش از اندازه در عضلات لگن
جراحی بزرگ در ناحیۀ لگن که منجر به از دست رفتن محافظت بیشتر میشود
احساس پر بودن یا فشار در لگن ( ممکن است حس کنید که روی یک توپ کوچک نشستهاید)
درد در پایین کمر
احساس کنید چیزی از واژن شما در حال بیرون آمدن است
درد هنگام مقاربت جنسی
مشکل در ادرار یا حرکت رودهها
مشکل در راه رفتن
افتادگی رحم و زمان مراجعه به پزشک:
اگر هر یک از علائم زیر را تجربه کردید، پزشک را مطلع کنید:
ممکن است حس کنید که دهانۀ رحم به ورودی مجرای واژن نزدیک شده است (طول واژن کم شده است) یا در مجرای واژن احساس فشار کنید و حس کنید چیزی از واژن شما در حال بیرون زدن است.
ممکن است مدام از چکه کردن ادرار یا فوریت برای اجابت مزاج (فوریت برای مدفوع کردن) احساس ناراحتی کنید.
ممکن است مدام درد در قسمت تحتانی کمر یا مشکل در هنگام پیادهروی، ادرار کردن یا اجابت مزاج داشته باشید. اگر هر کدام از علائم زیر را تجربه کردید، حتما به دنبال درمان باشید:
حبس یا سختی ادرار یا مدفوع
افتادگی کامل رحم (رحم شما از واژن بیرون میآید)
آزمایشات و معاینات لازم برای تشخیص افتادگی رحم:
پزشک شما میتواند افتادگی رحم را با سابقۀ پزشکی و معاینۀ بدنی لگن تشخیص دهد.
پزشک ممکن است شما را در حالت ایستاده و دراز کشیده معاینه کند و از شما بخواهد که سرفه کنید یا زور بزنید تا فشار شکم بیشتر شود.
برخی شرایط مانند انسداد حالب به دلیل افتادگی کامل، ممکن است به پیِلوگرام وریدی (IVP) یا سونوگرافی کلیه نیاز داشته باشد. محلولی رنگی درون رگ تزریق میشود و یک سری تصاویر برای مشاهده ی پیشرفت آن در مثانه گرفته میشود.
سونوگرافی ممکن است برای رد احتمال مشکلات دیگر به کار رود.
درمان افتادگی رحم:
درمان به این بستگی دارد که چقدر ساختار محافظ اطراف رحم ضعیف شده است، جهت درمان صحیح و اصولی افتادگی رحم شما باید به فلوشیپ کف لگن که با ساختار کف لگن آشنایی کامل دارد و به طور فوق تخصصی این کار را انجام میدهد مراجعه کنید.
جراحی
بر حسب سن و اینکه دلتان بخواهد باردار شوید، جراحی میتواند رحم را ترمیم یا آن را بردارد. وقتی تشخیص داده شد و در موارد شدید، رحم شما با هیسترکتومی برداشته میشود. هنگام جراحی، جراح میتواند افتادگی دیواره واژن، مجرای ادرار، مثانه یا مقعد را اصلاح کند. جراحی میتواند توسط جراحی باز شکمی، از طریق واژن یا برشهای کوچک در شکم یا واژن با ابزار خاص انجام شود.
استفاده از پساری Pessary در افتادگی رحم:
اگر جراحی نمیخواهید یا فرد مناسبی برای این کار نیستید، ممکن است بخواهید از دستگاه محافظ در واژن خود استفاده کنید که به آن پساری میگویند. پساری ابزاری پزشکی است که در داخل واژن کار گذاشته میشود و ضمن محافظت از ساختارهای داخل واژن و لگن، رحم را از افتادگی حفظ میکند. میتوانید از این دستگاه به صورت دائمی یا موقتی استفاده کنید.
این دستگاهها در شکلها و اندازههای مختلف است و باید با اندازۀ واژن و رحم شما متناسب باشد. اگر افتادگی شما شدید است ممکن است پساری مفید واقع نشود.
مراقبت های بعد از عمل جراحی افتادگی رحم:
بخیه ها قابل جذب هستند و نیازی به کشیدن بعد از ترمیم ندارند ولی باید محل بخیه ها تمیز و خشک نگه داشته شود.
-محل بخیه ها را با شامپو بچه شست و شو دهید و سپس خشک کنید.
-آنتی بیوتیک های تجویزی را مطابق دستور پزشک استفاده کنید تا دچار عفونت نشوید.
- از رابطه جنسی تا دو ماه خودداری نمایید.
-از انجام فعالیت های سنگین و ورزش تا دو ماه بپرهیزید.
-طی چند روز اول پس از عمل جراحی از خوردن غذاهایی که باعث نفخ و یبوست میشوند اجتناب کنید و مایعات فراوان و مواد غذایی ملین مصرف کنید.
-بهداشت ناحیه ی جراحی را رعایت کنید و روزانه 4-3 بار در لگن بتادین و آب ولرم به مدت 15دقیقه بنشینید، (یک استکان بتادین در یک لگن آب) و بعد ناحیه ی عمل را خشک نگه دارید.
-از نشستن یا ایستادن طولانی مدت خودداری نمایید.
-لباس های نخی و آزاد استفاده نمایید و لباس زیر خود را روزی یک بار تعویض کنید.
در صورت هر گونه مشکل لطفا سریعا به بیمارستان محل بستری مراجعه بفرمایید.