برای آشنا شدن با هیسترکتومی یا همان عمل خارج کردن رحم از بدن ، لازم است ابتدا با نقش رحم در بدن زنان آشنا شویم. میدانیم رحم یک عضو عضلانی در سیستم تولید مثل زنان است که در لگن در میان مثانه و رکتوم واقع شده است. عملکرد آن پرورش تخمک بارور شده و نگه داشتن آن تا زمانی است که جنین به اندازه کافی برای تولد رشد کرده باشد. رحم به قسمت های فوندوس، جسم رحم و سرویکس تقسیم میشود و جسم رحم شامل سه لایه ی آندومتر ، میومتر و پری متر است. تخمك بارور شده درون لایه ی داخلی رحم یعنی آندومتر لانهگزینی میکند و از رگهای خونی تغذیه میکند.
حال که با ساختار رحم آشنا شدیم، در ادامه مطلب در خصوص چیستی عمل برداشتن رحم، علت های آن، شیوه های انجام آن و سپس مراقب های آن میخوانیم.
هیسترکتومی چیست؟
هیسترکتومی(Hysterectomy) به معنای عمل جراحی برای برداشتن رحم است. یک روش جراحی رایج که ممکن است خانمها به علت های مختلف به آن نیاز پیدا کنند تا پزشک با برداشتن رحم، انواع مختلفی از بیماریها را که مخصوص دستگاه تناسلی زنان است، درمان کند.
برای چه مشکلاتی ممکن است نیاز به هیسترکتومی باشد؟
ممکن است به علت ابتلا به سرطان های رحم، تخمدان، آندومتر و دهانه ی رحم و یا هایپرپلازی، داشتن خونریزی های طولانی مدت به علت فیبروم و یا تغییرات هورمونی، آندومتریوز و یا آدنومیوز، عفونت های گسترده، افتادگی رحم و چسبندگی جفت و .. نیاز به این عمل باشد.
انواع هیسترکتومی:
عمل هیسترکتومی از نظر اعضای خارج شده طی عمل و نوع انجام عمل به دسته های مختلف تقسیم میشود.
انواع عمل برداشتن رحم بر اساس اینکه کدام ساختارها یا اندامها ها برداشته میشود به ۳ نوع تقسیم میشود:
-هیسترکتومی کامل یا (Complete or Total Hysterectomy):
هیسترکتومی کامل شامل برداشتن کل رحم به همراه دهانه رحم (cervix)است.
-هیسترکتومی جزئی یا Partial or Subtotal Hysterectomy (Supracervical Hysterectomy):
هیسترکتومی جزئی در واقع برداشتن قسمت فوقانی رحم است. در این عمل دهانه رحم در جای خود باقی میماند.
-هیسترکتومی رادیکال (Radical Hysterectomy):
هیسترکتومی رادیکال یک هیسترکتومی کامل است که شامل برداشتن بافتهای اطراف رحم به نام پارامتریوم (parametrium) است. این روش معمولا برای کسانی که در آنها سرطان تشخیص داده میشود ، انجام میشود.
-گاهی جراح ممکن است یک یا هر دو تخمدان را به همراه لولههای فالوپ نیز خارج کند که به این عمل سالپینگواووفرکتومی یا Salpingo-Oophorectomy گفته میشود.
انواع عمل هیسترکتومی بر اساس شیوه ی انجام:
-هیسترکتومی شکمی
-هیسترکتومی لاپاراسکوپی
-هیسترکتومی واژینال هیسترکتومی شکمی(Abdominal hysterectomy):
هیسترکتومی شکمی معمولا در مواردی توصیه میشود که بیمار دارای فیبروم یا یک سرطان بسیار بزرگ باشد. در این روش پزشک با یک برش افقی در پایین شکم ، رحم را خارج میکند. هیسترکتومی لاپاراسکوپی (Laparoscopich ysterectomy):
در این روش پزشک، لاپاراسکوپ را از طریق یک برش کوچک وارد ناف میکند و به این طریق اعضای لگنی را مشاهده کند و علاوه بر آن چند برش کوچک دیگر ایجاد میکند که از طریق آنها ابزارهای دیگر را وارد کند . و در نهایت رحم را با یا بدون لولههای رحمی و تخمدان از طریق واژن خارج میکند. هیسترکتومی واژینال (Vaginal hysterectomy):
هیسترکتومی واژینال از طریق ایجاد یک برش در قسمت بالای واژن انجام میشود. این عمل معمولا زمانی انجام میشود که افتادگی رحم (uterine prolapse) وجود داشته باشد (دهانه رحم و رحم به داخل واژن پایین آمده یا از قسمت ورودی واژن بیرون زده باشند).
اینکه پزشک برای شما کدام یک از روش ها را انتخاب کند به شرح حال بیماری شما و تشخیص پزشک بستگی دارد.
برای دریافت مشاوره و تشخص و درمان مشکلات سلامتی، میتوانید تحت نظر خانم دکتر لیلا قربانی باشید.
حال که با چیستی این عمل، انواع و روش های انجام آن آشنا شدیم، در مورد ملاحظات پس عمل و عوارض آن میخوانیم؛
ملاحظات پس از عمل هیسترکتومی چیست؟
داشتن سبک زندگی سالم ، تغذیه ی درست و دوری از استرس و فعالیت سنگین در دوران نقاهت پس از عمل بسیار موثر است.
عوارض بعد از هیسترکتومی چیست؟
عوارض عمل بسته به نوع عمل جراحی شما و فعالیت شخص شما، متفاوت است. پس از جراحی هیسترکتومی، ممکن است لازم باشد یک یا دو روز در بیمارستان بمانید . هیسترکتومی لاپاراسکوپی گاهی اوقات نیازی به ماندن در بیمارستان ندارد.
داشتن ترشحات خونی از واژن در روزها یا هفتههای بعد از عمل کاملا طبیعی است.
درد در محل برش جراحی و تورم و قرمزی در محل برش ممکن است برای شما ایجاد شود.
تغییرات روحی به علت از دست دادن باروری ممکن است برای فرد رخ بدهد.
گرگرفتگی،عرق شبانه و خشکی واژن که از علائم یائسگی هستند ممکن است در صورت برداشتن تخمدان ها و ورود به فاز یائسگی برای شما رخ بدهد.
احتمال افتادگی ها پس از جراحی هیسترکتومی به میران خیلی کمی وجود دارد ، انجام تمرینات کف لگن (Kegel exercises) برای تقویت عضلات، توصیه میشود.
انجام عمل هیسترکتومی از آخرین گام های درمانی است که پزشک در صورت لزوم آن را انتخاب میکند. برای دریافت سیر درمانی صحیح و نتیجه ی مطلوب میتوانید از خدمات مطب دکتر لیلا قربانی استفاده کنید.